تاریخچهدر حالی که گفته میشود وکیوم پات را شخصی آلمانی به نام لیوف اختراع کرده است، درواقع این مادام وسیو از فرانسه بوده است که در سال ۱۸۴۰ نمونه موفق صنعتی قهوه ساز سایفون یا همان وکیوم پات را طراحی و ثبت اختراع کرد. مدل طراحی شده توسط وی شامل دو حباب شیشهای بود که توسط یک چارچوب نگه داشته می شد. طراحی این وسیلهی دم آوری بسیار زیبا و چشم گیر بود اما گاهی برخی اذعان داشتهاند که همین طراحی تا حدی عجیب آن را بیشتر مناسب دکوری بودن کرده است تا وسیلهای کاربردی برای دم آوری قهوه.

نمونههای مختلفی از طرحهای اولیه وکیوم پات در طول زمان
آن چه که در آن زمان مشخص بوده این موضوع بود که جا برای پیشرفت و بهبود این وسیله بسیار است. نمونههای اولیه سایفون با حساسیت و دقت بالا استفاده میشدند چرا که شیشههای موجود در آن زمان به اندازهی شیشههای امروزی مقاوم در برابر گرما نبودند و همین امر موجب میشد شیشهی قهوه ساز سایفون پس از مدتی در اثر شوک گرمایی بشکند یا حتی منفجر شود. به همین دلیل نیز این نسخه از سایفون کم کم محبوبیت خود را از دست داد و البته در ادامه همین امر موجب پیدایش نسل جدیدی از وکیوم پاتها شد که با نام بالانس بروئر یا بالانسینگ سایفون نیز شناخته میشدند. در این نسخه دو حباب موجود به جای روی هم قرار گرفتن در کنار هم قرار میگرفتند که این موجب میشد اشکالات فنی وارد به نسخهی پیشین تا حدودی حل شود.
تا زمانی که وکیوم پات در سال ۱۸۹۴ به امریکا رسید، دستخوش تغییرات فراوانی در طراحی شده بود. در ۱۹۱۵ وکیوم پاتهای معمولی به جنس پیرکس تغییر یافتند و با نام سیلکس وارد بازار شدند. قهوه ساز سایفون امروزی با اندکی تغییر نسبت به همان نسخه، توانسته در بازار رقابت با سایر لوازم دم آوری به خوبی ظاهر شود.
قهوه ساز سایفون چگونه کار میکند؟
آب در محفظه پایینی سایفون ریخته میشود و قهوه آسیاب شده در محفظه بالایی. با گرم شدن آب، بخار آب موجب میشود که آب از محفظه پایینی به سمت بالا حرکت کند. به این ترتیب آب با آسیاب قهوه مخلوط میشود و دم آوری انجام میپذیرد. با کم کردن شعله و پایین آمدن نسبی درجه حرارت نقطه اتصال، قهوه آماده شده توسط تاثیر جاذبه زمین مجددا به سمت محفظه زیرین حرکت میکند و تفاله قهوه در محفظه بالایی (با مانع شدن فیلتر) باقی میماند.
فرآیند غوطه وری انجام شده و پس از کاهش دما، قهوه دم آوری شده با عبور از فیلتر و لولهی سایفون به محفظه زیرین انتقال یافته است.
چرا سایفون؟
اگر از من میپرسید، قبل از هرچیزی باید بگویم چون که خیلی هیجان انگیز است! پروسه دم آوری قهوه با سایفون مرا به یاد کارهای عجیب غریبی میاندازد که تابستانها به عنوان بازی با علم شیمی در آزمایشگاه مدرسهمان انجام میدادیم. به نظر من برای تماشای بالا و پایین رفتن آب بین دو محفظه و درک دلیل علمی این اتفاق هم که شده هر کسی که عاشق قهوه است دست کم یک بار باید دم آوری قهوه با سایفون را تجربه کند. البته قطعا میتوانم دلایل بیشتری را برای قانع کردنتان بشمارم:
- غوطه وری کاملی که در فرآیند دم آوری قهوه با سایفون انجام میشود، در کنار عصاره گیری سریع، موجب ایجاد طعمی خارق العاده میشود (مقصود از غوطه وری تماس پودر قهوه با آب در طی دم آوری است).
- اگر قهوهای با تاثیر دهانی کامل میخواهید، قهوه تهیه شده با سایفون، به شرطی که یک آدم حرفهای فرآیند دم آوری را انجام داده باشد، همان چیزی است که شما میخواهید.
- برای آن دسته از افراد که دنبال بالا بردن مهارتهایشان در دم آوری قهوه هستند و این کار را به عنوان یک علاقه مندی و سرگرمی دنبال میکنند، حرفهای شدن در کار با سایفون یک ترقی حسابی محسوب میشود.
- دیگران حسابی این حس را درموردتان خواهند داشت که خیلی خفنید! البته به شرطی که دنبال همچو چیزی باشید و شو آف کنید!
- سایزهای مختلفی از وکیوم پات را میتوانید پیدا کنید و این بدان معناست که میتوانید بسته به نیاز خودتان، اینکه تنها برای خودتان قهوه درست میکنید یا معمولا برای چند نفر، قهوه ساز خود را انتخاب کنید.
- میتوانید انواع مختلفی از فیلترها را برای قهوه ساز سایفون تهیه کنید و این بدان معناست که میتوانید طعمهای مختلفی از قهوه را به دلخواه خود با سایفون تهیه کنید. اما معمولا استفاده از فیلترهای پارچهای و کاغذی توصیه میشود(بلاگ بامارو).